Kamień kotłowy – przyczyny i zagrożenia

Kamień kotłowy to osad wytrącający się z wody w wyniku jej podgrzania. Osadza się on na przykład na dnie i ścianach czajnika do gotowania wody. To samo zjawisko zachodzi we wnętrzu naszych grzejników i chociaż osad z urządzeń kuchennych zwykliśmy zwalczać, kamień kotłowy najczęściej zupełnie niezagrożony tworzy coraz grubszą warstwę wewnątrz rur.

Skąd w czystej wodzie bierze się kamień kotłowy?

Woda pochodząca z instalacji wodociągowej, którą napełniamy grzejniki, zawiera różne związki chemiczne: berylowce (głównie wapnia i magnezu), siarczany, chlorki, azotany i kwaśne węglany.
Związki te pod wpływem działania temperatury zmieniają stan skupienia z płynnego na stały, tworząc w ten sposób osad zwany kamieniem kotłowym. Osiadający na powierzchniach osad tworzy warstwę izolacyjną i zmniejsza wydajność cieplną systemu. Jeden milimetr osadu zmniejsza wydajność układu o 5%.

Kamień kotłowy zalega w sposób nierównomierny, co prowadzi do zmian naprężeń i może spowodować pęknięcie rury, uszkodzenie pieca lub innych urządzeń. Nierówna powierzchnia osadu może powodować również tworzenie uskoków. W takich zakamarkach tworzy się roztwór przesycony, co naraża dany punkt na działanie wyjątkowo agresywnej wody, powodującej zjawisko, które nazywamy korozją wżerową. Korozja wżerowa jest często bezpośrednią przyczyną uszkodzenia wymiennika ciepła lub nieszczelności (czyli zalania mieszkania).

Nierówności warstwy osadu lub przewężenie przepływu wody mogą również skutkować zbyt głośną pracą pieca oraz emisją dziwnych odgłosów z grzejnika (bulgotanie, stukanie, buczenie).

Rozwiązaniem problemu kamienia kotłowego jest stosowanie inhibitorów MC1+ i MC2+ lub zamontowanie jednego z filtrów.